Αίνηγμα ο Orhan Pamuk

Διαβάζω στην πρωινή εφημερίδα, DN www.dn.se, ένα γράμμα που ο τούρκος νομπελίστας Orhan Pamuk γράφει και που έχει δημοσιευτεί και στο New York Review of Books.Γράφει πολλά ξεκινώντας από την ξενάγηση που έκανε στις δυο «περηφάνιες του δυτικού κόσμου», όπως τους αποκαλεί, των συγγραφέων - λογοτεχνών, Arthur Miller και Ηarold Pinter, στην Κωνσταντινούπολη του 1980.Ο κύριος λόγος της ξενάγησης ήταν να συναντήσουν τούρκους, περισσότερο συγγραφείς και δημοσιογράφους που για πολλούς έγραφαν «ενοχλητικά» και που γι αυτό φυλακίζονταν και ζούσαν υπό άθλιες καταστάσεις.Δεν πρόκειται να μεταφράσω το γράμμα του, ούτε καν αποσπάσματα, μη μας πάρει όλον τον χώρο του blog.Από το κείμενο βγάζω το συμπέρασμα, και το λεει καθαρά, ότι αν και πάντα ήταν στο κατώφλι για την πολιτική.. ήταν ωστόσο ένας μυθιστοριογράφος και τίποτα άλλο.Βλέποντας, όμως, στην ξενάγηση εκείνη την καταπίεση, την απανθρωπιά και την βρωμιά της χώρας του προς τους συναδέλφους του συγγραφείς που είχαν την ανάγκη της ελεύθερης έκφρασης και της ελευθερίας γενικά, ένοιωσε την κλωτσιά που χρειαζόταν για να εκφράσει και τέτοιου είδους απόψεις.Κάπως έτσι ξεκίνησε και οι περισσότεροι, οι εθνικιστές, τον παρεξήγησαν και τον κυνήγησαν. Μερικοί, θέλοντας να τον συμβουλέψουν, του έλεγαν να αλλάξει τουλάχιστον κάποιες λέξεις στα γραπτά του. «Μα τότε θα ήταν σαν να περνούσα από το τελωνείο παράνομα», τους απαντούσε αυτός.Οι υποστηρικτές του ήταν αυτοί που συμπαθούσαν την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα της Δύσης. Δίχως αυτό να σημαίνει ότι και στον κόσμο αυτό δεν υπάρχουν λεκέδες όπως τα πρόσφατα ρεζίλια του Bush στο Ιράκ. Που με την «Δημοκρατία» σαν δικαιολογία σκοτώνει και ρημάζει, και που στην τελική ανάλυση, όχι μόνο δεν την επιφέρει την δημοκρατία αλλά υποσκάπτει και τον εμφύλιο πόλεμο... κάπου εδώ αποκαλεί, περιφρονητικά, τους Arthur Miller και Ηarold Pinter σαν «περηφάνιες της Δύσης»Δεν έχει και άδικο, θα έλεγα, αλλά με τις αναφορές του αυτές δεν θα γλιτώσει από τις τύψεις και τις αδιάντροπες πράξεις των προπάππων του.Πρόσφατα μου φανέρωσε, μια συνάδελφος τουρκάλα δημοσιογράφος «δεν ξέρουμε πώς να συμπεριφερθούμε για να ξεπλύνουμε την ντροπή που μας ακολουθεί».Ενώ άλλος τούρκος μου είπε «Εσείς οι Έλληνες κολλήσατε στην άποψη ότι πρόκειται για γενοκτονία, ενώ στην ουσία επρόκειτο για πόλεμο... όπου ο ένας σκοτώνει τον άλλον»... αλλά σε αυτά θα αναφερθώ άλλη φορά!Τώρα, ποιος μπορεί σίγουρα και αμερόληπτα να μας πει ότι ο Orhan Pamuk ήθελε να φτάσει στο βραβείο νόμπελ υποστηρίζοντας την ύπαρξη της γενοκτονίας των αρμενίων; Δηλαδή χρησιμοποιώντας το σαν μέσο προώθησής του.Μπορεί ναι, μπορεί όχι, εμένα πάντως όλη η υπόθεση μου φαίνεται έτοιμο πακέτο...Αυτά, παρά τον πονοκέφαλό μου...